回主页
天涯知识库 · 荀子
目录
位置: > 古代文学 > 诸子百家 > 荀子 >

儒效(+翻译)

【原文】

大儒之效:武王崩,成王幼,周公屏成王而及武王,以属天下,恶天下之倍周 也。履天子之籍,听天下之断,偃然如固有之,而天下不称贪焉。杀管叔,虚殷国, 而天下不称戾焉。兼制天下,立七十一国,姬姓独居五十三人,而天下不称偏焉。 教诲开导成王,使谕于道,而能揜迹于文武。周公归周,反籍于成王,而天下不辍 事周;然而周公北面而朝之。天子也者,不可以少当也,不可以假摄为也;能则天 下归之,不能则天下去之,是以周公屏成王而及武王,以属天下,恶天下之离周也。 成王冠,成人,周公归周,反籍焉,明不灭主之义也。周公无天下矣;乡有天下, 今无天下,非擅也;成王乡无天下,今有天下,非夺也;变埶次序节然也。故以枝 代主而非越也;以弟诛兄而非暴也;君臣易位而非不顺也。因天下之和,遂文武之 业,明主枝之义,抑亦变化矣,天下厌然犹一也。非圣人莫之能为。夫是之谓大儒 之效。

秦昭王问孙卿子曰:“儒无益于人之国。”

孙卿子曰:“儒者法先王,隆礼义,谨乎臣子而致贵其上者也。人主用之,则 埶在本朝而宜;不用,则退编百姓而悫;必为顺下矣。虽穷困冻餧,必不以邪道为 贪。无置锥之地,而明于持社稷之大义。嘄呼而莫之能应,然而通乎财万物,养百 姓之经纪。埶在人上,则王公之材也;在人下,则社稷之臣,国君之宝也;虽隐于 穷阎漏屋,人莫不贵之,道诚存也。

“仲尼将为司寇,沈犹氏不敢朝饮其羊,公慎氏出其妻,慎溃氏踰境而徙,鲁 之粥牛马者不豫贾,修正以待之也。居于阙,阙之子弟罔不分,有亲者取多, 孝弟以化之也。儒者在本朝则美政,在下位则美俗。儒之为人下如是矣。”

王曰:“然则其为人上何如?”

孙卿曰:“其为人上也,广大矣!志意定乎内,礼节修乎朝,法则度量正乎官, 忠信利形乎下。行一不义,杀一无罪,而得天下,不为也。此若义信乎人矣,通 于四海,则天下应之如讙。是何也?则贵名白而天下治也。故近者歌讴而乐之,远 者竭蹶而趋之,四海之内若一家,通达之属莫不从服。夫是之谓人师。诗曰:‘自 西自东,自南自北,无思不服。’此之谓也。夫其为人下也如彼,其为人上也如此, 何谓其无益于人之国也!”

昭王曰:“善!”

先王之道,人之隆也,比中而行之.曷谓中?曰:礼义是也.道者,非天之道, 非地之道,人之所以道也,君子之所道也.君子之所谓贤者,非能遍能人之所能之 谓也;君子之所谓知者,非能遍知人之所知之谓也;君子之所谓辩者,非能遍辩人 之所辩之谓也;君子之所谓察者,非能遍察人之所察之谓也;有所止矣。相高下, 视硗肥,序五种,君子不如农人;通货财,相美恶,辩贵贱,君子不如贾人;设规 矩,陈绳墨,便备用,君子不如工人;不恤是非然不然之情,以相荐樽,以相耻怍, 君子不若惠施、邓析。若夫谲德而定次,量能而授官,使贤不肖皆得其位,能不能 皆得其官,万物得其宜,事变得其应,慎墨不得进其谈,惠施、邓析不敢窜其察, 言必当理,事必当务,是然后君子之所长也。

凡事行,有益于理者,立之;无益于理者,废之。夫是之谓中事。凡知说,有 益于理者,为之;无益于理者,舍之。夫是之谓中说。事行失中,谓之事;知说 失中,谓之道。事、道,治世之所弃,而乱世之所从服也。若夫充虚之相施 易也,“坚白”“同异”之分隔也,是聪耳之所不能听也,明目之所不能见也,辩 士之所不能言也,虽有圣人之知,未能偻指也。不知无害为君子,知之无损为小人。 工匠不知,无害为巧;君子不知,无害为治。王公好之则乱法,百姓好之则乱事。 而狂惑戆陋之人,乃始率其群徒,辩其谈说,明其辟称,老身长子,不知恶也。夫 是之谓上愚,曾不如相鸡狗之可以为名也。诗曰:“为鬼为蜮,则不可得,有腼面 目,视人罔极。作此好歌,以极反侧。”此之谓也。

我欲贱而贵,愚而智,贫而富,可乎?

曰:其唯学乎。彼学者,行之,曰士也;敦慕焉,君子也;知之,圣人也。上 为圣人,下为士、君子,孰禁我哉!乡也混然涂之人也,俄而并乎尧禹,岂不贱而 贵矣哉!乡也效门室之辨,混然曾不能决也,俄而原仁义,分是非,圆回天下于掌 上,而辩黑白,岂不愚而知矣哉!乡也胥之人,俄而治天下之大器举在此,岂不 贫而富矣哉!今有人于此,屑然藏千溢之宝,虽行貣而食,人谓之富矣。彼宝也者, 衣之不可衣也,食之不可食也,卖之不可偻售也,然而人谓之富,何也?岂不大富 之器诚在此也?是杅杅亦富人已,岂不贫而富矣哉!故君子无爵而贵,无禄而富, 不言而信,不怒而威,穷处而荣,独居而乐!岂不至尊、至富、至重、至严之情举 积此哉!

故曰:贵名不可以比周争也,不可以夸诞有也,不可以埶重胁也,必将诚此然 后就也。争之则失,让之则至;遵道则积,夸诞则虚。故君子务修其内,而让之于 外;务积德于身,而处之以遵道。如是,则贵名起如日月,天下应之如雷霆。故曰: 君子隐而显,微而明,辞让而胜。诗曰:“鹤鸣于九皋,声闻于天。”此之谓也。 鄙夫反是:比周而誉俞少,鄙争而名俞辱,烦劳以求安利,其身俞危。诗曰:“民 之无良,相怨一方,受爵不让,至于己斯亡。”此之谓也。

故能小而事大,辟之是犹力之少而任重也,舍粹折无适也。身不肖而诬贤,是 犹伛伸而好升高也,指其顶者愈众。故明主谲德而序位,所以为不乱也;忠臣诚能 然后敢受职,所以为不穷也。分不乱于上,能不穷于下,治辩之极也。诗曰:“平 平左右,亦是率从。”是言上下之交不相乱也。

以从俗为善,以货财为宝,以养生为己至道,是民德也。行法至坚,不以私欲 乱所闻:如是,则可谓劲士矣。行法至坚,好修正其所闻,以桥饰其情;其言多 当矣,而未谕也;其行多当矣,而未安也;其知虑多当矣,而未周密也;上则能大 其所隆,下则能开道不己若者:如是,则可谓笃厚君子矣。修百王之法,若辨白黑; 应当时之变,若数一二;行礼要节而安之,若生四枝;要时立功之巧,若诏四时; 平正和民之善,亿万之众而搏若一人:如是,则可谓圣人矣。

井井兮其有理也,严严兮其能敬己也,分分兮其有终始也,猒猒兮其能长久也, 乐乐兮其执道不殆也,照照兮其用知之明也,修修兮其用统类之行也,绥绥兮其有 文章也,熙熙兮其乐人之臧也,隐隐兮其恐人之不当也:如是,则可谓圣人矣。此 其道出乎一。曷谓一?曰:执神而固。曷谓神?曰:尽善挟治之谓神,万物莫足以 倾之之谓固。神固之谓圣人。

圣人也者,道之管也:天下之道管是矣,百王之道一是矣。故诗书礼乐之道归 是矣。诗言是其志也,书言是其事也,礼言是其行也,乐言是其和也,春秋言是其 微也,故风之所以为不逐者,取是以节之也,小雅之所以为小雅者,取是而文之也, 大雅之所以为大雅者,取是而光之也,颂之所以为至者,取是而通之也。天下之道 毕是矣。乡是者臧,倍是者亡;乡是如不臧,倍是如不亡者,自古及今,未尝有也。

客有道曰:孔子曰:“周公其盛乎!身贵而愈恭,家富而愈俭,胜敌而愈戒。”

应之曰:是殆非周公之行,非孔子之言也。武王崩,成王幼,周公屏成王而及 武王,履天子之籍,负扆而立,诸侯趋走堂下。当是时也,夫又谁为恭矣哉!兼制 天下立七十一国,姬姓独居五十三人焉;周之子孙,苟不狂惑者,莫不为天下之显 诸侯。孰谓周公俭哉!武王之诛纣也,行之日以兵忌,东面而迎太岁,至泛而泛, 至怀而坏,至共头而山隧。霍叔惧曰:“出三日而五灾至,无乃不可乎?”周公曰: “刳比干而囚箕子,飞廉、恶来知政,夫又恶有不可焉!”遂选马而进,朝食于戚, 暮宿于百泉,旦厌于牧之野。鼓之而纣卒易乡,遂乘殷人而诛纣。盖杀者非周人, 因殷人也。故无首虏之获,无蹈难之赏。反而定三革,偃五兵,合天下,立声乐, 于是武象起而韶护废矣。四海之内,莫不变心易虑以化顺之。故外阖不闭,跨天下 而无蕲。当是时也,夫又谁为戒矣哉!

造父者,天下之善御者也,无舆马则无所见其能。羿者,天下之善射者也,无 弓矢则无所见其巧。大儒者,善调一天下者也,无百里之地,则无所见其功。舆固 马选矣,而不能以至远,一日而千里,则非造父也。弓调矢直矣,而不能射远中微, 则非羿也。用百里之地,而不能以调一天下,制强暴,则非大儒也。

彼大儒者,虽隐于穷阎漏屋,无置锥之地,而王公不能与之争名;在一大夫之 位,则一君不能独畜,一国不能独容,成名况乎诸侯,莫不愿得以为臣。用百里之 地,而千里之国莫能与之争胜;笞棰暴国,齐一天下,而莫能倾也。是大儒之征也。 其言有类,其行有礼,其举事无悔,其持险应变曲当。与时迁徙,与世偃仰,千举 万变,其道一也。是大儒之稽也。其穷也俗儒笑之;其通也英杰化之,嵬琐逃之, 邪说畏之,众人媿之。通则一天下,穷则独立贵名,天不能死,地不能埋,桀跖之 世不能污,非大儒莫之能立,仲尼、子弓是也。

故有俗人者,有俗儒者,有雅儒者,有大儒者。不学问,无正义,以富利为隆, 是俗人者也。逢衣浅带,解果其冠,略法先王而足乱世术,缪学杂举,不知法后王 而一制度,不知隆礼义而杀诗书;其衣冠行伪已同于世俗矣,然而不知恶;其言议 谈说已无异于墨子矣,然而明不能别;呼先王以欺愚者而求衣食焉;得委积足以揜 其口,则扬扬如也;随其长子,事其便辟,举其上客,亿然若终身之虏而不敢有他 志:是俗儒者也。法后王,一制度,隆礼义而杀诗书;其言行已有大法矣,然而明 不能齐法教之所不及,闻见之所未至,则知不能类也;知之曰知之,不知曰不知, 内不自以诬,外不自以欺,以是尊贤畏法而不敢怠傲:是雅儒者也。法先王,统礼 义,一制度;以浅持博,以古持今,以一持万;苟仁义之类也,虽在鸟兽之中,若 别白黑;倚物怪变,所未尝闻也,所未尝见也,卒然起一方,则举统类而应之,无 所儗作;张法而度之,则晻然若合符节:是大儒者也。

故人主用俗人,则万乘之国亡;用俗儒,则万乘之国存;用雅儒,则千乘之国 安;用大儒,则百里之地,久而后三年,天下为一,诸侯为臣;用万乘之国,则举 错而定,一朝而伯。

不闻不若闻之,闻之不若见之,见之不若知之,知之不若行之。学至于行之而 止矣。行之,明也;明之为圣人。圣人也者,本仁义,当是非,齐言行,不失豪厘, 无他道焉,已乎行之矣。故闻之而不见,虽博必谬;见之而不知,虽识必妄;知之 而不行,虽敦必困。不闻不见,则虽当,非仁也。其道百举而百陷也。

故人无师无法而知,则必为盗,勇则必为贼,云能则必为乱,察则必为怪,辩 则必为诞;人有师有法,而知则速通,勇则速畏,云能则速成,察则速尽,辩则速 论。故有师法者,人之大宝也;无师法者,人之大殃也。人无师法,则隆矣;有 师法,则隆积矣。而师法者,所得乎积,非所受乎不足以独立而治。也者, 吾所不能为也,然而可化也。积也者,非吾所有也,然而可为也。注错习俗,所以 化也;并一而不二,所以成积也。习俗移志,安久移质。并一而不二,则通于神 明,参于天地矣。

故积土而为山,积水而为海,旦暮积谓之岁,至高谓之天,至下谓之地,宇中 六指谓之极,涂之人--百姓,积善而全尽,谓之圣人。彼求之而后得,为之而后 成,积之而后高,尽之而后圣,故圣人也者,人之所积也。人积耨耕而为农夫,积 斲削而为工匠,积反货而为商贾,积礼义而为君子。工匠之子,莫不继事,而都国 之民安习其服,居楚而楚,居越而越,居夏而夏,是非天也,积使然也。故人 知谨注错,慎习俗,大积,则为君子矣。纵而不足问学,则为小人矣;为君 子则常安荣矣,为小人则常危辱矣。凡人莫不欲安荣而恶危辱,故唯君子为能得其 所好,小人则日徼其所恶。诗曰:“维此良人,弗求弗迪;唯彼忍心,是顾是复。 民之贪乱,宁为荼毒。”此之谓也。

人论:志不免于曲私,而冀人之以己为公也;行不免于污漫,而冀人之以己为 修也;甚愚陋沟瞀,而冀人之以己为知也:是众人也。志忍私,然后能公;行忍情 ,然后能修;知而好问,然后能才;公修而才,可谓小儒矣。志安公,行安修, 知通统类:如是则可谓大儒矣。大儒者,天子三公也;小儒者,诸侯、大夫、士也; 众人者,工农商贾也。礼者、人主之所以为群臣寸尺寻丈检式也。人伦尽矣。

君子言有坛宇,行有防表,道有一隆。言政治之求,不下于安存;言志意之求, 不下于士;言道德之求,不二后王。道过三代谓之荡,法二后王谓之不雅。高之下 之,小之巨之,不外是矣。是君子之所以骋志意于坛宇宫廷也。故诸侯问政,不及 安存,则不告也。匹夫问学,不及为士,则不教也。百家之说,不及后王,则不听 也。夫是之谓君子言有坛宇,行有防表也。

【翻译】

大儒的作用是:周武王死后,由于成王年纪尚小,周公担心天下有人会背叛周朝,就撇开成王,继承武王的事业而统治天。周公登王位,处理天下大事,心安理得,好像这他本来就应该拥有这些权力一样,但是天下的人并不认为周公贪图王位。周公杀了管叔,把殷国都城变成了废墟,可是天下的人并不认为他残暴。周公控制天下,分封七十一个诸侯国,其中姬姓的占了五十三个,但天下的人并不认为他偏私。周公教导成王,使他明白礼仪之道,使他能继承先辈的事业。周公把王位归还给成王,可是天下诸侯继续臣服于周,周公也回到臣位,朝拜成王。天子这个职位,不能由年幼的人来承担,也不能由他人代理去做。能胜任这一职位的人,天下人就会归顺他,反之,天下人就会背离他。所以,周公撇开成王,继承武王的事业而统治天下,这是深恐天下的人会背离周朝。成王到二十岁了,已经长大成年了,周公就把王位归还给成王,以表明他不灭掉嫡长子的礼义法度。于是,周公就没有统治天下的权力了,过去拥有天下,现在没有了,这不是禅让;成王以前不能掌握天下,现在可以了,这不是篡夺;这是由于地位次序的变化的缘故啊。所以,周公以“枝子”的身份代替嫡长子的王位这不算超越礼规,弟弟诛杀兄长也不算残暴,周公与成王调换了地位,并不算不顺。依靠天下的安定,完成了文王和武王的功业,彰明了旁支和君权的大义,虽然有了这样的变化,可是天下仍安然如一。如果不是圣人,是不可能做到的,这就是大儒的作用。

秦昭王问孙卿子道:“儒者对治理国家没有什么好处吧?”孙卿子答道:“儒者效法先王,尊崇礼义,谨慎地做臣子,并使他们的君主尊贵。如果君主任用他,他们在朝廷内会做一个称职的臣子;如果不任用他们,他们就会退居民间,在编入的户籍册中,做一个诚实、顺服的老百姓。即使处境艰难,受冻挨饿,也不会用歪门邪道满足自己的欲望;即使贫穷得没有安身之处,也能深明维护国家的大义。虽然他的呼声没有谁响应,但是他通晓管理万物、养育百姓的纲纪。如果地位在人之上,他们可以成为天子、诸侯;地位在人之下,他们也是国家的栋梁。即使隐居在穷巷陋屋,也没有人会不尊重他,因为他们确实身怀道术啊。

孔子就要担任鲁国司寇了,商沈氏知道了,卖羊时,他就不敢在早晨把羊喂饱饮足以欺骗买主,公慎氏也休掉了乱的妻子,平时奢侈费、胡作非为的慎溃氏也离开鲁国,甚至在鲁国出售牛马的商人,也不敢再漫天要价了,这是因为孔子以正道对待他们的缘故。孔子住在阙的时候,阙子弟将捕获的鱼兽进行分配,其中有父母的人就分得多一些。这是因为孔子用孝悌教化了他们。儒者在朝廷中担任官职,就能美化朝政,作为老百姓,就能使风俗优良。儒者位居人下时就是这样啊。

秦昭王问:“那么,儒者地位在人之上的时候,又怎样呢?”孙卿答道:“儒者在人之上,他们的作用就更大了!他们内心意志坚定,用礼义制度修治朝廷,用各种规章制度整顿官府,百姓之中,忠诚、信实、仁、利他的美德蔚然成风。为了获得天下而做不合礼义的事情,错杀无罪的人,这样的事情,他们是一件也不会做的。这种做君主的道义被人民接受,传遍四海,那么天下的人就会齐声响应他。这是什么原因呢?就因为他尊贵的名声显赫,天下的人都很仰慕。所以,君主周围的人就会歌颂他、欢迎他;而远方的人,也会不辞辛劳去投奔他。这样,四海之内,如同一家一样,交通方便的地方,没有不服从的,这就是为人楷模。《诗经》说:“从西到东,从南到北,没有不归服的。”说的就是这种情况。他们处在人之下是那个样子,处在人之上是这个样子,怎么能说他们对于治理国家没有好处呢!”昭王说:“讲的好!”

古代圣王之道,是“仁”的最高体现,是按照最适中的标准去实行的。什么叫做适中呢?答道:就是礼义。这个“道”,不是天之道,也不是地之道,而是人们应该遵循的法则,君子应遵循的法则。

君子所说的贤能,并不是说能全面做到所有人所能做到的所有事情;君子所说的明智,并不是完全能知道别人所知道的一切;君子所说的分辨,并不是说能够完全分辨别人所能分辨的事物;君子所说的详察,并不是完全能够详察别人所详察的意思。君子的才能与知识是有限度的。察看田地地势的高低,识别土质的贫瘠肥沃,安排五谷种植的顺序,君子不如农民;流通钱财货物、鉴定货物的优劣,争讨价格的高低,君子不如商人;设置圆规曲尺,陈设墨线,熟练运用工具,君子不如工人;不顾是非,对与不对的实际情况,互相贬抑、相互讥羞,君子不如惠施、邓析。至于比较德行来确定他的等级次序,衡量人的才能而授予官职,使贤者与不贤的各安其位,有才能的和没有才能的人都能得到相应的官职,万物都能得到恰当的利用,各种突发变化都得到相应的处理,慎到和墨翟也不能发表他们的议论,惠施、邓析不能渗透他们的诡辩,说话一定要合符理,做事要有缓有急,这些就是君子所见长的。

不管作什么事情,对于原则有好处,就做;反之,就不做,这就叫正确处理事情。知识学说,对于原则有好处的,就实行;反之,就舍弃,这就叫正确对待学说。事情和行为不得当,就使邪的事;知识学说不得当,就是邪的学说。邪的事与邪的学说,在安定的社会被人们抛弃的,但在混乱的社会却会有人遵从。至于虚实的相互转化,“离坚白”“合同异”的分析,即使是耳聪的人也听不明白,眼明的人也看不清楚,善辩的人也不能说清楚,即使有了圣人的智慧,也不能轻易说得清。不懂得这些,并不妨碍他成为一个君子。懂得这些,也不能说他就不是一个小人。就如工匠,他不懂得这些,并不妨碍他成为能工巧匠;君子不懂得这些,也不妨碍治理国家大事。天子诸侯喜好事、道,就会搞乱法度;老百姓喜好事、道,就会搞乱事情。狂妄糊涂呆笨愚蠢的人,就开始带领他们的徒众,申辩他们的奇谈怪论,并用譬喻和引证来阐明,即使到了人老子大之时也不知厌恶。这就叫做最愚蠢的人,还不如鉴别鸡狗优劣的人可以因此获得名声。《诗经》上说:“你这样鬼头鬼脑?无影无形看不清!你的面目这样丑陋,给人看也看不透。我作这支歌,就是要揭穿你的反复无常。”说的就是这个意思。

我想由卑贱变得高贵,由愚昧变得智慧,由贫困变得富有,可以吗?回答道:那只有通过学习吧!那些学习的人,能遵行学到的东西,就可叫做士人;能勤奋努力的,就可叫做君子;能通学到的东西,就是圣人。既然最高可以成为圣人,次等的可成为士人君子,那么谁能阻止我上进呢?以前,还只是一个浑浑顿顿的普通人,突然间便可跟尧、禹齐名,这难道不是由卑贱变成高贵吗!以前,竟不能区分户内与户外礼节的区别,突然就能追溯仁义的根源,分辨是非,处理天下大事就像分辨手掌上黑白颜色那么简单,这难道不是由愚昧变成明智吗?过去一无所有,顷刻间治理天下的大权全部到了他手中,这难道不是由贫穷变得富有了吗?如果有一个人,他贮藏了无数的金银财宝,即使靠行乞过活,人们也会说他富有。他的那种财宝,既不能够穿;也不能够吃;即使卖它也不能很快出售。但是人们却说他富有,为什么呢?这难道不是因为他这里确实有巨大的财富吗?这样看来,学识渊博也就成为富人了,这难道不是由贫困变得富有了吗?

所以,虽然君子没有官位也高贵,没有俸禄也富有,不用说话也能取信于人,不用发怒也有威严,处境穷困依然荣耀,处境孤独仍然快乐,君子那些最高贵、最富有、最庄重、最严肃的实质都集中在这种学习之中了吗?所以说,尊贵的名声不能用拉帮结派的方式去争夺,不能靠自我吹嘘去占有,也不能靠权势地位的威胁去获得,必定要靠真正刻苦学习,然后才能得到。如果一心一意去争夺,名声反而会失掉;如果谦让,反而会得到。遵循正确的原则行事就能保持尊贵的名声,虚夸欺诈就会得不到高贵的名声。所以,君子致力于自己内在的思想修养,在行为上要谦让,应当致力于自身美德的积聚,遵循正确的原则处理事物。这样,那么高贵的名声就会像日月那样显明,天下的人就会像雷霆那样轰轰烈烈的响应他。所以说,即使君子隐居了,但名声仍然显著,地位虽然卑微,却荣耀显赫,即使谦让仍能胜过他人。《诗经》上说:“仙鹤在沼泽里鸣叫,声音直冲云霄。”说的就是这个意思。

鲁的人就与此相反,他们拉帮结伙,但羽越来越少,用不正当的手段争夺名誉反而得到更为羞耻的名声,厌烦劳苦,希求安逸,而他自身更加危险。《诗经》上说:“有些人不善良,总是怨恨别人,他只知道争取官位,而不懂得谦让,终于自取灭亡。”说的就是这种人。

能力不大却要干大事,这就如同气力很小而偏要去挑重担一样,除了断骨折腰,再没有别的下场了。自己本身不贤却吹嘘自己为贤人,这就如同一个身躯佝偻的人总想爬高一样,这样,指着他的头嘲笑他的人就更多了。所以,英明的君主根据人的德行安排官位,就是为了防止混乱;忠实的臣子确实有才能,然后才敢于接受职位,就是为了不使自己陷于困窘。君主安排官职不混乱,臣子按能力任职不会陷入窘境,这就是治国的最高境界了。《诗经》中说:“君主左右的人都很能干,而且都很听从君上的命令。”这就是说,上下的关系不会互相错乱了。

以依从习俗为妥善,以货物钱财为珍宝,以保养身体延续生命为自己的最高准则,这是普通老百姓的德行。行为合乎法度,意志坚定,不因为个人的欲望扰乱所学到的东西,如果这样,就可以称为正直的人了。行为合乎法度,意志坚定,喜欢改正自己所学到的东西,用来矫正自己原有的情;他的言论多半是恰当的,但不完全晓谕明白;他的行为多半是恰当的,但还不完全妥当;所考虑的事多半是正确的,但还不周密;对上能够发扬自己所推祟道义,对下开导不如自己的人;这样,就可以叫做忠厚的君子了。修习历代帝王的法度,就如同分辨黑白一般,适应当时的变化,如同数一、二这样简单的数字那样轻松;遵行礼节,处之泰然,如同运动身体四肢一样行动自如;抓住时机,建立功勋的技巧,就如同通晓四季的变更一般;治理政事,安定百姓,把亿万人结得像一个人,这样就可以称为圣人了。

整整齐齐啊,凡事都那样有条有理。威风凛凛啊,他是那样受尊敬。坚定不移啊,他是那样始终如一,明明白白。安安稳稳啊,凡事都能长久保持。痛痛快快啊,他是那样地执行原则毫不怠慢。昭昭耀耀啊,他是那样的清楚的运用智慧。勤勤恳恳啊,他的行为多么合符礼义法度。安安泰泰啊,他是多么的文采洋溢。和和蔼蔼啊,他是那么的喜别人的善美。兢兢业业啊,他是那样地担心别人做错事。这样,就可以叫做圣人了,这是因为他的道产生于专一。

什么叫做专一?答:保持神明与稳固。什么神明与稳固?答:以完备周全的方法治理国家就叫神明。任何事物都不能颠覆它就叫做稳固。既神明,又牢固就可以叫做圣人。所谓圣人就是道的总和。天下的道都集中在它这里了,历代帝王的道也都集中在这里。所以《诗经》、《尚书》、《礼经》、《乐经》的道也都归属在这里了。《诗经》中说的是圣人的意志;《书经》说的是圣人的政事;《礼经》说的是圣人的行为;《乐经》说的是圣人的协调;《春秋》说的是圣人的微言大义。所以,《国风》之所以不是放荡的作品,是因为以此节制它的缘故;《小雅》之所以为小雅,是因为用它来美化的缘故;《大雅》之所以为大雅,是因为它来光大的缘故;《颂》之所以达到了诗的最高峰,是因为它神来贯穿的缘故。天下之道全都集中在这里,顺着它去做,就会得到昌盛,违背它去做,就会遭到灭亡,顺着它去做而得不到好昌盛,违背它去做而行不被灭亡,从古到今,还没有过这样的事情。

有个客人说:“孔子说:‘周公多么伟大啊,他地位高贵却更加谦恭有礼,他家庭富有却节俭有加,战胜了敌人却更加戒备。”答道:“这恐怕不是周公的行为,也不是孔子的观点。”武王死后,成王年纪尚小,周公撇开成王,继承了武王的事业,他登上天子之位,背靠屏风而立,诸侯小心谨慎的急走到殿堂之下朝拜。这个时候,他又对谁谦恭有礼呢!确立了对天下的全面统治,分封了七十一个诸侯国,姬姓就有五十多个,周王室的子孙,只要不是愚蠢之极的,没有不成为显贵的诸侯的。谁又能说周公节俭呢?武王出兵讨伐纣王,出兵那天恰逢兵忌之日,向东进兵,冲犯了太岁,兵到汜水又遇江水泛滥,到了怀城又遇城墙倒塌,到了共头山,又遇到山崩。武王的弟弟霍叔害怕,说:“出兵三天就遇到了五次灾难,恐怕讨伐的时机还不成熟吧?”周公却说:“纣王把王叔比干剖腹挖心,又囚禁王叔箕子,朝中由臣飞廉、恶来执政,这又有什么不可以呢!”于是他挑选兵继续前进,早晨在戚地吃饭,晚上在百泉宿营,第二天黎明时就近牧野。刚一开战,纣王的兵卒就倒戈相向,于是,周军借用商人的力量诛杀了纣王。所以,杀纣王的不是周军,而是商人。所以,周军将士没有斩获头颅和俘虏敌人,因此,也没有冲锋陷阵的赏赐,军队返回国后,就把盔甲和兵器收藏起来,统—了天下,设置了音乐,于是就用周乐《武》、《象》代替了原来的《韶》《护》之乐。整个天下,没有不改变思想,而归顺周朝的。因此,家家不必关闭大门,走遍天下也没有界限了。这时,还要戒备谁呢?

造父,是天下最擅长驾驶车马的人,但如果没有车马,就不能表现他的才能;后弈,是天下最擅长射箭的人,但如果没有弓箭,也就无法显示他高超的技艺;大儒这样的人,善于使天下百姓协调一致,但如果没有百里的国土就不能显示他的功用。如果车子坚固,又有良马,可是凭靠这些却不能达到远处,日行千里,那么他就不是造父了;弓调好了,箭也很直,可是他却不能射中远处很小的目标,那他就不是后弈;治理百里之地,如果不能使百姓协调,统一天下,不能制服强暴的国家,这就不是大儒。

那些大儒,即使隐居在偏僻的街巷、简陋不堪的房屋中,虽然自己贫穷的无立锥之地,可是王公大人却不能同他争夺名望;虽然他所管辖的仅百里见方的小国,但是拥有千里大国的人不能同他相匹敌;打击暴虐的国家,统一天下,没有什么能够动摇他,这就是大儒具备的特征。他的言行合乎礼义,做事果断,处理危机,应付突发事件能够恰到好处;他能随着时代的变化而变化,不管外界怎样变化,他的道术是始终如一的,这就是大儒的典范。他穷困失意时,庸俗的儒生都耻笑他;当他显达的时候,英雄豪杰都被他感化,不正派的人都会逃离他,坚持邪说的人都惧怕他;众人也都愧对他。在他显达时,就官运享通,就能够统一天下,在他处于困境时,就能独树高声。上天不能使他死亡,大地也不能将他埋葬,即使夏桀、盗跖的时代也不能玷污他,如果不是大儒,就不能这样立身处世,而孔子、子弓就是这样的人。

所以,有庸俗的人,有庸俗的儒士,有高雅的儒士,有大儒。不学习,不讲求正义,把追求财富为目标,这是是庸俗的人。穿着宽大的衣服并束着宽大的腰带,戴着中间高两旁低的帽子,粗略地效法古代圣王,这足以扰乱天下;杂举荒谬的学说,不知道把实践礼仪放在首要地位,把记诵《诗经》《尚书》放在次要地位;他们的衣冠、行为已经和世俗相同了,然而不知道厌恶自己;但还不知道厌弃它们;他们的言论,已经和墨子没有什么不同了,然而并不能明显的区分;他们靠吹捧先王欺骗愚蠢的人,从而获得衣食,得到一点积蓄足以糊口就得意洋洋;顺从显贵的人,侍奉他们的亲信小人,吹捧显贵者的座上客,心安理得的作他们的奴仆,而不敢有其他任何志向,这种人就是庸俗的儒士。效法后代的帝王,统一制度,推崇礼仪而把《诗经》《尚书》降到次要位置,他的言行已经基本符合基本的法规的要求了,然而他的智慧还不能解决法度和教育没有涉及到的问题,以及见闻所没有达到的事物,即使有智慧还不能触类旁通;知道就说知道,不知道就说不知道,对内不欺骗自己,对外不欺骗别人,根据这种观念而尊重贤人,敬畏法度,不敢怠慢,这种人即为高雅的儒士。效法古代的圣王,总括礼义,统一制度,根据不多的见闻把握很多的知识,根据古代的事情把握现代的事情,根据单一之事推知世间万事万物,如果是合乎仁义的事物,即使在鸟兽之中,也能如同辨别黑白那样把它辨认出来;奇特的事情,古怪的变化,从没有听过,也不曾见过,突然发生了,也能拿礼义来应对,而没有什么疑惑与惭愧,张扬法度来衡量它,就像符节一样完全相合,这就是大儒。所以,君主用庸俗的人执政,那么万乘之国也将被灭亡;任用庸俗的儒士执政,万乘大国也仅能保存;用高雅的儒士执政,千乘之国家就能保平安;任用大儒来执政,即使是百里之地的小国,就可以保持长久,三年之后就可以统一天下,各国诸侯都来称臣;如果任用大儒治理万乘大国,就会政令布施,国家安定,很快就可以名扬天下。

不听不如听到,听到不如亲眼看到,看到不如知道,知道了不如亲自实践。做到知行合一达到极致了。通过实践,就能明白事理,明白事理,就能成为圣人。圣人,把仁义作为根本,恰当的判断是非曲直,言行一致,丝毫不差,这并没有其他的窍门,就在于把学到的知识切实地付诸实践。所以听到而没有亲眼看到,即使听到的很多,也必定会出现错误,看见了却不知道,虽然记住了,也必有错误;知道了却不付诸实践,即使知识很多,也将会陷入困境。没有听见,也没有看见,即使做对了,也不是仁,把偶然当作根本方法来做事,这样做一百次就会失败一百次。

所以,人如果没有老师的教导,不懂得法度,如果具有智慧,就会做出盗窃的事情;如果有勇气,就会抢劫;如果有才能,就必定会作乱;能够明察,就会发表奇谈怪论;如果善于辩驳,就一定会虚妄诡辩。但有了老师的教导,如果懂得法度,具有智慧,就能很快显达;如果有勇气,就能很快变得威武;如果有才能,就能很快取得成功;如果能明察,就能很快通晓事理;如果善辩,就能很快判断是非。所以,有老师的教导和有法度,就是人们最大的的财富;反之,没有老师的教导和没有法度,就会成为人们的灾祸。

没有老师的教导,不懂得法度,人就会任而为;如果有老师教导,懂得法度,就会重视学习的积累;而老师的法度本身也是通过学习的积累得来的,不是先天具有的,它不能独立地治理自己。本,不是我们后天所能造成的,但是本却可以加以改变;积累,不是我们先天所有的,却可以造就。风俗习惯可以改变人的思想,长久地受风俗习惯的影响,就会改变人的本。只要专心致志,不三心二意,就能通于神明,与天地相参同了。

所以,泥土堆积起来能成为高山,细流汇积起来能形成大海,一天一天的积累就叫做年,最高的地方是天,最低的地方是地,宇宙中上、下、东、西、南、北六个方向称为极,普通百姓积累善行,达到完美的程度就可以成为圣人。那些必须努力才能有所收获,不断实践才会成功,不断的积累才能提高,最终达到完美就能成为圣人。所以,圣人就是普通人的善行日积月累的结果啊。人们积累锄草耕田的经验就成为农夫,积累起砍削的经验就成为木匠,积累贩卖货物的经验就成为商人,积累礼义的经验就成为君子。工匠的儿继承父业,城里的人安于他们的职业。楚国有楚国的风俗习惯,越国有越国的风俗习惯,中原地带有中原地带的风俗习惯。这些都不是先天的本,而是后天积累、磨练的结果啊。

所以,如果人们行为谨慎,认真地对待风俗习惯,坚强德行的修养和磨练,就能成为君子了;如果放纵情,不努力学习,就会成为小人。成为君子,就能经常安泰、荣耀;成为小人,就经常遇到危困、耻辱。没有人不希望安泰和荣耀和厌恶危困和耻辱的,但是,只有君子才能得到自己所喜好的,小人就只能每天招致他所厌恶的。《诗经》上说:“对于这么多贤良的人,并不招致他,任用他;对那些狠毒的人,你却照顾他、看重他。人民想要反抗,难道甘愿受残害。”说的就是这个。

人的类别是:思想上总是偏私,却总希望别人认为他大公无私;行动肮脏卑鄙,却希望别人认为他有修养;自己浅陋又无知,却希望别人认为他聪明,这是一般人的想法。思想上摒弃私心然后才能公正;行动战胜情欲,然后才能品德高尚;有智慧而又虚心好学,然后才能有才智,做到这些,可称为小儒了。思想上安于公正,行动上安于善良,拥有智慧,又能通晓各类事务的法则,这样就可以称为大儒了。大儒,可以担任天子身边的三公;小儒,可以担任诸侯的士大夫;一般民众,就只能做工匠、农民、商人了。礼制,是君主衡量群臣等级优劣的标准,这样就把人的等类全包括在内了。

君子的言论有界限,行为有标准,言行有所专重。谈到政治的要求,要以国家安定和存在为标准;谈到志向的要求,要以做士为准则;谈到道德的要求,就要以不能背离当代帝王为准则。夏、商、周三代以前的道,太过遥远,就是放荡荒诞的了;法度背离了当代的帝王,就是不正确的了。自己的主张或高,或低,或大,或小,都不超出这些方面,君子发挥自己的思想,就是以此为界限。所以,诸侯询问政治问题,不涉及国家的安危存亡,就不告诉他;一般人来询问学习问题,如不涉及如何做士,就不教导他;诸子百家的学说,如不涉及当代帝王如何治理国家,就不去听信他。这就是君子说话有界限,行动有标准。

推荐阅读

尚书> 庄子讲记> 话说中庸> 道德经释义> 道德经直译> 道德经解读> 鬼谷子白话文> 中庸白话文> 孔子家语> 论语别裁>

阅读分类导航

唐诗四大文学名著宋词诸子百家史书古代医书蒙学易经书籍古代兵书古典侠义小说
Weibo Article 1 Weibo Article 2 Weibo Article 3 Weibo Article 4 Weibo Article 5 Weibo Article 6 Weibo Article 7 Weibo Article 8 Weibo Article 9 Weibo Article 10 Weibo Article 11 Weibo Article 12 Weibo Article 13 Weibo Article 14 Weibo Article 15 Weibo Article 16 Weibo Article 17 Weibo Article 18 Weibo Article 19 Weibo Article 20 Weibo Article 21 Weibo Article 22 Weibo Article 23 Weibo Article 24 Weibo Article 25 Weibo Article 26 Weibo Article 27 Weibo Article 28 Weibo Article 29 Weibo Article 30 Weibo Article 31 Weibo Article 32 Weibo Article 33 Weibo Article 34 Weibo Article 35 Weibo Article 36 Weibo Article 37 Weibo Article 38 Weibo Article 39 Weibo Article 40 Weibo Article 41 Weibo Article 42 Weibo Article 43 Weibo Article 44 Weibo Article 45 Weibo Article 46 Weibo Article 47 Weibo Article 48 Weibo Article 49 Weibo Article 50 Weibo Article 51 Weibo Article 52 Weibo Article 53 Weibo Article 54 Weibo Article 55 Weibo Article 56 Weibo Article 57 Weibo Article 58 Weibo Article 59 Weibo Article 60 Weibo Article 61 Weibo Article 62 Weibo Article 63 Weibo Article 64 Weibo Article 65 Weibo Article 66 Weibo Article 67 Weibo Article 68 Weibo Article 69 Weibo Article 70 Weibo Article 71 Weibo Article 72 Weibo Article 73 Weibo Article 74 Weibo Article 75 Weibo Article 76 Weibo Article 77 Weibo Article 78 Weibo Article 79 Weibo Article 80 Weibo Article 81 Weibo Article 82 Weibo Article 83 Weibo Article 84 Weibo Article 85 Weibo Article 86 Weibo Article 87 Weibo Article 88 Weibo Article 89 Weibo Article 90 Weibo Article 91 Weibo Article 92 Weibo Article 93 Weibo Article 94 Weibo Article 95 Weibo Article 96 Weibo Article 97 Weibo Article 98 Weibo Article 99 Weibo Article 100 Weibo Article 101 Weibo Article 102 Weibo Article 103 Weibo Article 104 Weibo Article 105 Weibo Article 106 Weibo Article 107 Weibo Article 108 Weibo Article 109 Weibo Article 110 Weibo Article 111 Weibo Article 112 Weibo Article 113 Weibo Article 114 Weibo Article 115 Weibo Article 116 Weibo Article 117 Weibo Article 118 Weibo Article 119 Weibo Article 120 Weibo Article 121 Weibo Article 122 Weibo Article 123 Weibo Article 124 Weibo Article 125 Weibo Article 126 Weibo Article 127 Weibo Article 128 Weibo Article 129 Weibo Article 130 Weibo Article 131 Weibo Article 132 Weibo Article 133 Weibo Article 134 Weibo Article 135 Weibo Article 136 Weibo Article 137 Weibo Article 138 Weibo Article 139 Weibo Article 140 Weibo Article 141 Weibo Article 142 Weibo Article 143 Weibo Article 144 Weibo Article 145 Weibo Article 146 Weibo Article 147 Weibo Article 148 Weibo Article 149 Weibo Article 150 Weibo Article 151 Weibo Article 152 Weibo Article 153 Weibo Article 154 Weibo Article 155 Weibo Article 156 Weibo Article 157 Weibo Article 158 Weibo Article 159 Weibo Article 160 Weibo Article 161 Weibo Article 162 Weibo Article 163 Weibo Article 164 Weibo Article 165 Weibo Article 166 Weibo Article 167 Weibo Article 168 Weibo Article 169 Weibo Article 170 Weibo Article 171 Weibo Article 172 Weibo Article 173 Weibo Article 174 Weibo Article 175 Weibo Article 176 Weibo Article 177 Weibo Article 178 Weibo Article 179 Weibo Article 180 Weibo Article 181 Weibo Article 182 Weibo Article 183 Weibo Article 184 Weibo Article 185 Weibo Article 186 Weibo Article 187 Weibo Article 188 Weibo Article 189 Weibo Article 190 Weibo Article 191 Weibo Article 192 Weibo Article 193 Weibo Article 194 Weibo Article 195 Weibo Article 196 Weibo Article 197 Weibo Article 198 Weibo Article 199 Weibo Article 200 Weibo Article 201 Weibo Article 202 Weibo Article 203 Weibo Article 204 Weibo Article 205 Weibo Article 206 Weibo Article 207 Weibo Article 208 Weibo Article 209 Weibo Article 210 Weibo Article 211 Weibo Article 212 Weibo Article 213 Weibo Article 214 Weibo Article 215 Weibo Article 216 Weibo Article 217 Weibo Article 218 Weibo Article 219 Weibo Article 220 Weibo Article 221 Weibo Article 222 Weibo Article 223 Weibo Article 224 Weibo Article 225 Weibo Article 226 Weibo Article 227 Weibo Article 228 Weibo Article 229 Weibo Article 230 Weibo Article 231 Weibo Article 232 Weibo Article 233 Weibo Article 234 Weibo Article 235 Weibo Article 236 Weibo Article 237 Weibo Article 238 Weibo Article 239 Weibo Article 240 Weibo Article 241 Weibo Article 242 Weibo Article 243 Weibo Article 244 Weibo Article 245 Weibo Article 246 Weibo Article 247 Weibo Article 248 Weibo Article 249 Weibo Article 250 Weibo Article 251 Weibo Article 252 Weibo Article 253 Weibo Article 254 Weibo Article 255 Weibo Article 256 Weibo Article 257 Weibo Article 258 Weibo Article 259 Weibo Article 260 Weibo Article 261 Weibo Article 262 Weibo Article 263 Weibo Article 264 Weibo Article 265 Weibo Article 266 Weibo Article 267 Weibo Article 268 Weibo Article 269 Weibo Article 270 Weibo Article 271 Weibo Article 272 Weibo Article 273 Weibo Article 274 Weibo Article 275 Weibo Article 276 Weibo Article 277 Weibo Article 278 Weibo Article 279 Weibo Article 280 Weibo Article 281 Weibo Article 282 Weibo Article 283 Weibo Article 284 Weibo Article 285 Weibo Article 286 Weibo Article 287 Weibo Article 288 Weibo Article 289 Weibo Article 290 Weibo Article 291 Weibo Article 292 Weibo Article 293 Weibo Article 294 Weibo Article 295 Weibo Article 296 Weibo Article 297 Weibo Article 298 Weibo Article 299 Weibo Article 300 Weibo Article 301 Weibo Article 302 Weibo Article 303 Weibo Article 304 Weibo Article 305 Weibo Article 306 Weibo Article 307 Weibo Article 308 Weibo Article 309 Weibo Article 310 Weibo Article 311 Weibo Article 312 Weibo Article 313 Weibo Article 314 Weibo Article 315 Weibo Article 316 Weibo Article 317 Weibo Article 318 Weibo Article 319 Weibo Article 320 Weibo Article 321 Weibo Article 322 Weibo Article 323 Weibo Article 324 Weibo Article 325 Weibo Article 326 Weibo Article 327 Weibo Article 328 Weibo Article 329 Weibo Article 330 Weibo Article 331 Weibo Article 332 Weibo Article 333 Weibo Article 334 Weibo Article 335 Weibo Article 336 Weibo Article 337 Weibo Article 338 Weibo Article 339 Weibo Article 340 Weibo Article 341 Weibo Article 342 Weibo Article 343 Weibo Article 344 Weibo Article 345 Weibo Article 346 Weibo Article 347 Weibo Article 348 Weibo Article 349 Weibo Article 350 Weibo Article 351 Weibo Article 352 Weibo Article 353 Weibo Article 354 Weibo Article 355 Weibo Article 356 Weibo Article 357 Weibo Article 358 Weibo Article 359 Weibo Article 360 Weibo Article 361 Weibo Article 362 Weibo Article 363 Weibo Article 364 Weibo Article 365 Weibo Article 366 Weibo Article 367 Weibo Article 368 Weibo Article 369 Weibo Article 370 Weibo Article 371 Weibo Article 372 Weibo Article 373 Weibo Article 374 Weibo Article 375 Weibo Article 376 Weibo Article 377 Weibo Article 378 Weibo Article 379 Weibo Article 380 Weibo Article 381 Weibo Article 382 Weibo Article 383 Weibo Article 384 Weibo Article 385 Weibo Article 386 Weibo Article 387 Weibo Article 388 Weibo Article 389 Weibo Article 390 Weibo Article 391 Weibo Article 392 Weibo Article 393 Weibo Article 394 Weibo Article 395 Weibo Article 396 Weibo Article 397 Weibo Article 398 Weibo Article 399 Weibo Article 400 Weibo Article 401 Weibo Article 402 Weibo Article 403 Weibo Article 404 Weibo Article 405 Weibo Article 406 Weibo Article 407 Weibo Article 408 Weibo Article 409 Weibo Article 410 Weibo Article 411 Weibo Article 412 Weibo Article 413 Weibo Article 414 Weibo Article 415 Weibo Article 416 Weibo Article 417 Weibo Article 418 Weibo Article 419 Weibo Article 420 Weibo Article 421 Weibo Article 422 Weibo Article 423 Weibo Article 424 Weibo Article 425 Weibo Article 426 Weibo Article 427 Weibo Article 428 Weibo Article 429 Weibo Article 430 Weibo Article 431 Weibo Article 432 Weibo Article 433 Weibo Article 434 Weibo Article 435 Weibo Article 436 Weibo Article 437 Weibo Article 438 Weibo Article 439 Weibo Article 440 Weibo Article 441 Weibo Article 442 Weibo Article 443 Weibo Article 444 Weibo Article 445 Weibo Article 446 Weibo Article 447 Weibo Article 448 Weibo Article 449 Weibo Article 450 Weibo Article 451 Weibo Article 452 Weibo Article 453 Weibo Article 454 Weibo Article 455 Weibo Article 456 Weibo Article 457 Weibo Article 458 Weibo Article 459 Weibo Article 460 Weibo Article 461 Weibo Article 462 Weibo Article 463 Weibo Article 464 Weibo Article 465 Weibo Article 466 Weibo Article 467 Weibo Article 468 Weibo Article 469 Weibo Article 470 Weibo Article 471 Weibo Article 472 Weibo Article 473 Weibo Article 474 Weibo Article 475 Weibo Article 476 Weibo Article 477 Weibo Article 478 Weibo Article 479 Weibo Article 480 Weibo Article 481 Weibo Article 482 Weibo Article 483 Weibo Article 484 Weibo Article 485 Weibo Article 486 Weibo Article 487 Weibo Article 488 Weibo Article 489 Weibo Article 490 Weibo Article 491 Weibo Article 492 Weibo Article 493 Weibo Article 494 Weibo Article 495 Weibo Article 496 Weibo Article 497 Weibo Article 498 Weibo Article 499 Weibo Article 500 Weibo Article 501 Weibo Article 502 Weibo Article 503 Weibo Article 504 Weibo Article 505 Weibo Article 506 Weibo Article 507 Weibo Article 508 Weibo Article 509 Weibo Article 510 Weibo Article 511 Weibo Article 512 Weibo Article 513 Weibo Article 514 Weibo Article 515 Weibo Article 516 Weibo Article 517 Weibo Article 518 Weibo Article 519 Weibo Article 520 Weibo Article 521 Weibo Article 522 Weibo Article 523 Weibo Article 524 Weibo Article 525 Weibo Article 526 Weibo Article 527 Weibo Article 528 Weibo Article 529 Weibo Article 530 Weibo Article 531 Weibo Article 532 Weibo Article 533 Weibo Article 534 Weibo Article 535 Weibo Article 536 Weibo Article 537 Weibo Article 538 Weibo Article 539 Weibo Article 540 Weibo Article 541 Weibo Article 542 Weibo Article 543 Weibo Article 544 Weibo Article 545 Weibo Article 546 Weibo Article 547 Weibo Article 548 Weibo Article 549 Weibo Article 550 Weibo Article 551 Weibo Article 552 Weibo Article 553 Weibo Article 554 Weibo Article 555 Weibo Article 556 Weibo Article 557 Weibo Article 558 Weibo Article 559 Weibo Article 560 Weibo Article 561 Weibo Article 562 Weibo Article 563 Weibo Article 564 Weibo Article 565 Weibo Article 566 Weibo Article 567 Weibo Article 568 Weibo Article 569 Weibo Article 570 Weibo Article 571 Weibo Article 572 Weibo Article 573 Weibo Article 574 Weibo Article 575 Weibo Article 576 Weibo Article 577 Weibo Article 578 Weibo Article 579 Weibo Article 580 Weibo Article 581 Weibo Article 582 Weibo Article 583 Weibo Article 584 Weibo Article 585 Weibo Article 586 Weibo Article 587 Weibo Article 588 Weibo Article 589 Weibo Article 590 Weibo Article 591 Weibo Article 592 Weibo Article 593 Weibo Article 594 Weibo Article 595 Weibo Article 596 Weibo Article 597 Weibo Article 598 Weibo Article 599 Weibo Article 600 Weibo Article 601 Weibo Article 602 Weibo Article 603 Weibo Article 604 Weibo Article 605 Weibo Article 606 Weibo Article 607 Weibo Article 608 Weibo Article 609 Weibo Article 610 Weibo Article 611 Weibo Article 612 Weibo Article 613 Weibo Article 614 Weibo Article 615 Weibo Article 616 Weibo Article 617 Weibo Article 618 Weibo Article 619 Weibo Article 620 Weibo Article 621 Weibo Article 622 Weibo Article 623 Weibo Article 624 Weibo Article 625 Weibo Article 626 Weibo Article 627 Weibo Article 628 Weibo Article 629 Weibo Article 630 Weibo Article 631 Weibo Article 632 Weibo Article 633 Weibo Article 634 Weibo Article 635 Weibo Article 636 Weibo Article 637 Weibo Article 638 Weibo Article 639 Weibo Article 640 Weibo Article 641 Weibo Article 642 Weibo Article 643 Weibo Article 644 Weibo Article 645 Weibo Article 646 Weibo Article 647 Weibo Article 648 Weibo Article 649 Weibo Article 650 Weibo Article 651 Weibo Article 652 Weibo Article 653 Weibo Article 654 Weibo Article 655 Weibo Article 656 Weibo Article 657 Weibo Article 658 Weibo Article 659 Weibo Article 660 Weibo Article 661 Weibo Article 662 Weibo Article 663 Weibo Article 664 Weibo Article 665 Weibo Article 666 Weibo Article 667 Weibo Article 668 Weibo Article 669 Weibo Article 670 Weibo Article 671 Weibo Article 672 Weibo Article 673 Weibo Article 674 Weibo Article 675 Weibo Article 676 Weibo Article 677 Weibo Article 678 Weibo Article 679 Weibo Article 680 Weibo Article 681 Weibo Article 682 Weibo Article 683 Weibo Article 684 Weibo Article 685 Weibo Article 686 Weibo Article 687 Weibo Article 688 Weibo Article 689 Weibo Article 690 Weibo Article 691 Weibo Article 692 Weibo Article 693 Weibo Article 694 Weibo Article 695 Weibo Article 696 Weibo Article 697 Weibo Article 698 Weibo Article 699 Weibo Article 700 Weibo Article 701 Weibo Article 702 Weibo Article 703 Weibo Article 704 Weibo Article 705 Weibo Article 706 Weibo Article 707 Weibo Article 708 Weibo Article 709 Weibo Article 710 Weibo Article 711 Weibo Article 712 Weibo Article 713 Weibo Article 714 Weibo Article 715 Weibo Article 716 Weibo Article 717 Weibo Article 718 Weibo Article 719 Weibo Article 720 Weibo Article 721 Weibo Article 722 Weibo Article 723 Weibo Article 724 Weibo Article 725 Weibo Article 726 Weibo Article 727 Weibo Article 728 Weibo Article 729 Weibo Article 730 Weibo Article 731 Weibo Article 732 Weibo Article 733 Weibo Article 734 Weibo Article 735 Weibo Article 736 Weibo Article 737 Weibo Article 738 Weibo Article 739 Weibo Article 740 Weibo Article 741 Weibo Article 742 Weibo Article 743 Weibo Article 744 Weibo Article 745 Weibo Article 746 Weibo Article 747 Weibo Article 748 Weibo Article 749 Weibo Article 750 Weibo Article 751 Weibo Article 752 Weibo Article 753 Weibo Article 754 Weibo Article 755 Weibo Article 756 Weibo Article 757 Weibo Article 758 Weibo Article 759 Weibo Article 760 Weibo Article 761 Weibo Article 762 Weibo Article 763 Weibo Article 764 Weibo Article 765 Weibo Article 766 Weibo Article 767 Weibo Article 768 Weibo Article 769 Weibo Article 770 Weibo Article 771 Weibo Article 772 Weibo Article 773 Weibo Article 774 Weibo Article 775 Weibo Article 776 Weibo Article 777 Weibo Article 778 Weibo Article 779 Weibo Article 780 Weibo Article 781 Weibo Article 782 Weibo Article 783 Weibo Article 784 Weibo Article 785 Weibo Article 786 Weibo Article 787 Weibo Article 788 Weibo Article 789 Weibo Article 790 Weibo Article 791 Weibo Article 792 Weibo Article 793 Weibo Article 794 Weibo Article 795 Weibo Article 796 Weibo Article 797 Weibo Article 798 Weibo Article 799 Weibo Article 800 Weibo Article 801 Weibo Article 802 Weibo Article 803 Weibo Article 804 Weibo Article 805 Weibo Article 806 Weibo Article 807 Weibo Article 808 Weibo Article 809 Weibo Article 810 Weibo Article 811 Weibo Article 812 Weibo Article 813 Weibo Article 814 Weibo Article 815 Weibo Article 816 Weibo Article 817 Weibo Article 818 Weibo Article 819 Weibo Article 820 Weibo Article 821 Weibo Article 822 Weibo Article 823 Weibo Article 824 Weibo Article 825 Weibo Article 826 Weibo Article 827 Weibo Article 828 Weibo Article 829 Weibo Article 830 Weibo Article 831 Weibo Article 832 Weibo Article 833 Weibo Article 834 Weibo Article 835 Weibo Article 836 Weibo Article 837 Weibo Article 838 Weibo Article 839 Weibo Article 840 Weibo Article 841 Weibo Article 842 Weibo Article 843 Weibo Article 844 Weibo Article 845 Weibo Article 846 Weibo Article 847 Weibo Article 848 Weibo Article 849 Weibo Article 850 Weibo Article 851 Weibo Article 852 Weibo Article 853 Weibo Article 854 Weibo Article 855 Weibo Article 856 Weibo Article 857 Weibo Article 858 Weibo Article 859 Weibo Article 860 Weibo Article 861 Weibo Article 862 Weibo Article 863 Weibo Article 864 Weibo Article 865 Weibo Article 866 Weibo Article 867 Weibo Article 868 Weibo Article 869 Weibo Article 870 Weibo Article 871 Weibo Article 872 Weibo Article 873 Weibo Article 874 Weibo Article 875 Weibo Article 876 Weibo Article 877 Weibo Article 878 Weibo Article 879 Weibo Article 880 Weibo Article 881 Weibo Article 882 Weibo Article 883 Weibo Article 884 Weibo Article 885 Weibo Article 886 Weibo Article 887 Weibo Article 888 Weibo Article 889 Weibo Article 890 Weibo Article 891 Weibo Article 892 Weibo Article 893 Weibo Article 894 Weibo Article 895 Weibo Article 896 Weibo Article 897 Weibo Article 898 Weibo Article 899 Weibo Article 900 Weibo Article 901 Weibo Article 902 Weibo Article 903 Weibo Article 904 Weibo Article 905 Weibo Article 906 Weibo Article 907 Weibo Article 908 Weibo Article 909 Weibo Article 910 Weibo Article 911 Weibo Article 912 Weibo Article 913 Weibo Article 914 Weibo Article 915 Weibo Article 916 Weibo Article 917 Weibo Article 918 Weibo Article 919 Weibo Article 920 Weibo Article 921 Weibo Article 922 Weibo Article 923 Weibo Article 924 Weibo Article 925 Weibo Article 926 Weibo Article 927 Weibo Article 928 Weibo Article 929 Weibo Article 930 Weibo Article 931 Weibo Article 932 Weibo Article 933 Weibo Article 934 Weibo Article 935 Weibo Article 936 Weibo Article 937 Weibo Article 938 Weibo Article 939 Weibo Article 940 Weibo Article 941 Weibo Article 942 Weibo Article 943 Weibo Article 944 Weibo Article 945 Weibo Article 946 Weibo Article 947 Weibo Article 948 Weibo Article 949 Weibo Article 950 Weibo Article 951 Weibo Article 952 Weibo Article 953 Weibo Article 954 Weibo Article 955 Weibo Article 956 Weibo Article 957 Weibo Article 958 Weibo Article 959 Weibo Article 960 Weibo Article 961 Weibo Article 962 Weibo Article 963 Weibo Article 964 Weibo Article 965 Weibo Article 966 Weibo Article 967 Weibo Article 968 Weibo Article 969 Weibo Article 970 Weibo Article 971 Weibo Article 972 Weibo Article 973 Weibo Article 974 Weibo Article 975 Weibo Article 976 Weibo Article 977 Weibo Article 978 Weibo Article 979 Weibo Article 980 Weibo Article 981 Weibo Article 982 Weibo Article 983 Weibo Article 984 Weibo Article 985 Weibo Article 986 Weibo Article 987 Weibo Article 988 Weibo Article 989 Weibo Article 990 Weibo Article 991 Weibo Article 992 Weibo Article 993 Weibo Article 994 Weibo Article 995 Weibo Article 996 Weibo Article 997 Weibo Article 998 Weibo Article 999 Weibo Article 1000 Weibo Article 1001 Weibo Article 1002 Weibo Article 1003 Weibo Article 1004 Weibo Article 1005 Weibo Article 1006 Weibo Article 1007 Weibo Article 1008 Weibo Article 1009 Weibo Article 1010 Weibo Article 1011 Weibo Article 1012 Weibo Article 1013 Weibo Article 1014 Weibo Article 1015 Weibo Article 1016 Weibo Article 1017 Weibo Article 1018 Weibo Article 1019 Weibo Article 1020 Weibo Article 1021 Weibo Article 1022 Weibo Article 1023 Weibo Article 1024 Weibo Article 1025 Weibo Article 1026 Weibo Article 1027 Weibo Article 1028 Weibo Article 1029 Weibo Article 1030 Weibo Article 1031 Weibo Article 1032 Weibo Article 1033 Weibo Article 1034 Weibo Article 1035 Weibo Article 1036 Weibo Article 1037 Weibo Article 1038 Weibo Article 1039 Weibo Article 1040 Weibo Article 1041 Weibo Article 1042 Weibo Article 1043 Weibo Article 1044 Weibo Article 1045 Weibo Article 1046 Weibo Article 1047 Weibo Article 1048 Weibo Article 1049 Weibo Article 1050 Weibo Article 1051 Weibo Article 1052 Weibo Article 1053 Weibo Article 1054 Weibo Article 1055 Weibo Article 1056 Weibo Article 1057 Weibo Article 1058 Weibo Article 1059 Weibo Article 1060 Weibo Article 1061 Weibo Article 1062 Weibo Article 1063 Weibo Article 1064 Weibo Article 1065 Weibo Article 1066 Weibo Article 1067 Weibo Article 1068 Weibo Article 1069 Weibo Article 1070 Weibo Article 1071 Weibo Article 1072 Weibo Article 1073 Weibo Article 1074 Weibo Article 1075 Weibo Article 1076 Weibo Article 1077 Weibo Article 1078 Weibo Article 1079 Weibo Article 1080 Weibo Article 1081 Weibo Article 1082 Weibo Article 1083 Weibo Article 1084 Weibo Article 1085 Weibo Article 1086 Weibo Article 1087 Weibo Article 1088 Weibo Article 1089 Weibo Article 1090 Weibo Article 1091 Weibo Article 1092 Weibo Article 1093 Weibo Article 1094 Weibo Article 1095 Weibo Article 1096 Weibo Article 1097 Weibo Article 1098 Weibo Article 1099 Weibo Article 1100 Weibo Article 1101 Weibo Article 1102 Weibo Article 1103 Weibo Article 1104 Weibo Article 1105 Weibo Article 1106 Weibo Article 1107 Weibo Article 1108 Weibo Article 1109 Weibo Article 1110 Weibo Article 1111 Weibo Article 1112 Weibo Article 1113 Weibo Article 1114 Weibo Article 1115 Weibo Article 1116 Weibo Article 1117 Weibo Article 1118 Weibo Article 1119 Weibo Article 1120 Weibo Article 1121 Weibo Article 1122 Weibo Article 1123 Weibo Article 1124 Weibo Article 1125 Weibo Article 1126 Weibo Article 1127 Weibo Article 1128 Weibo Article 1129 Weibo Article 1130 Weibo Article 1131 Weibo Article 1132 Weibo Article 1133 Weibo Article 1134 Weibo Article 1135 Weibo Article 1136 Weibo Article 1137 Weibo Article 1138 Weibo Article 1139 Weibo Article 1140 Weibo Article 1141 Weibo Article 1142 Weibo Article 1143 Weibo Article 1144 Weibo Article 1145 Weibo Article 1146 Weibo Article 1147 Weibo Article 1148 Weibo Article 1149 Weibo Article 1150 Weibo Article 1151 Weibo Article 1152 Weibo Article 1153 Weibo Article 1154 Weibo Article 1155 Weibo Article 1156 Weibo Article 1157 Weibo Article 1158 Weibo Article 1159 Weibo Article 1160 Weibo Article 1161 Weibo Article 1162 Weibo Article 1163 Weibo Article 1164 Weibo Article 1165 Weibo Article 1166 Weibo Article 1167 Weibo Article 1168 Weibo Article 1169 Weibo Article 1170 Weibo Article 1171 Weibo Article 1172 Weibo Article 1173 Weibo Article 1174 Weibo Article 1175 Weibo Article 1176 Weibo Article 1177 Weibo Article 1178 Weibo Article 1179 Weibo Article 1180 Weibo Article 1181 Weibo Article 1182 Weibo Article 1183 Weibo Article 1184 Weibo Article 1185 Weibo Article 1186 Weibo Article 1187 Weibo Article 1188 Weibo Article 1189 Weibo Article 1190 Weibo Article 1191 Weibo Article 1192 Weibo Article 1193 Weibo Article 1194 Weibo Article 1195 Weibo Article 1196 Weibo Article 1197 Weibo Article 1198 Weibo Article 1199 Weibo Article 1200 Weibo Article 1201 Weibo Article 1202 Weibo Article 1203 Weibo Article 1204 Weibo Article 1205 Weibo Article 1206 Weibo Article 1207 Weibo Article 1208 Weibo Article 1209 Weibo Article 1210 Weibo Article 1211 Weibo Article 1212 Weibo Article 1213 Weibo Article 1214 Weibo Article 1215 Weibo Article 1216 Weibo Article 1217 Weibo Article 1218 Weibo Article 1219 Weibo Article 1220 Weibo Article 1221 Weibo Article 1222 Weibo Article 1223 Weibo Article 1224 Weibo Article 1225 Weibo Article 1226 Weibo Article 1227 Weibo Article 1228 Weibo Article 1229 Weibo Article 1230 Weibo Article 1231 Weibo Article 1232 Weibo Article 1233 Weibo Article 1234 Weibo Article 1235 Weibo Article 1236 Weibo Article 1237 Weibo Article 1238 Weibo Article 1239 Weibo Article 1240 Weibo Article 1241 Weibo Article 1242 Weibo Article 1243 Weibo Article 1244 Weibo Article 1245 Weibo Article 1246 Weibo Article 1247 Weibo Article 1248 Weibo Article 1249 Weibo Article 1250 Weibo Article 1251 Weibo Article 1252 Weibo Article 1253 Weibo Article 1254 Weibo Article 1255 Weibo Article 1256 Weibo Article 1257 Weibo Article 1258 Weibo Article 1259 Weibo Article 1260 Weibo Article 1261 Weibo Article 1262 Weibo Article 1263 Weibo Article 1264 Weibo Article 1265 Weibo Article 1266 Weibo Article 1267 Weibo Article 1268 Weibo Article 1269 Weibo Article 1270 Weibo Article 1271 Weibo Article 1272 Weibo Article 1273 Weibo Article 1274 Weibo Article 1275 Weibo Article 1276 Weibo Article 1277 Weibo Article 1278 Weibo Article 1279 Weibo Article 1280 Weibo Article 1281 Weibo Article 1282 Weibo Article 1283 Weibo Article 1284 Weibo Article 1285 Weibo Article 1286 Weibo Article 1287 Weibo Article 1288 Weibo Article 1289 Weibo Article 1290 Weibo Article 1291 Weibo Article 1292 Weibo Article 1293 Weibo Article 1294 Weibo Article 1295 Weibo Article 1296 Weibo Article 1297 Weibo Article 1298 Weibo Article 1299 Weibo Article 1300 Weibo Article 1301 Weibo Article 1302 Weibo Article 1303 Weibo Article 1304 Weibo Article 1305 Weibo Article 1306 Weibo Article 1307 Weibo Article 1308 Weibo Article 1309 Weibo Article 1310 Weibo Article 1311 Weibo Article 1312 Weibo Article 1313 Weibo Article 1314 Weibo Article 1315 Weibo Article 1316 Weibo Article 1317 Weibo Article 1318 Weibo Article 1319 Weibo Article 1320 Weibo Article 1321 Weibo Article 1322 Weibo Article 1323 Weibo Article 1324 Weibo Article 1325 Weibo Article 1326 Weibo Article 1327 Weibo Article 1328 Weibo Article 1329 Weibo Article 1330 Weibo Article 1331 Weibo Article 1332 Weibo Article 1333 Weibo Article 1334 Weibo Article 1335 Weibo Article 1336 Weibo Article 1337 Weibo Article 1338 Weibo Article 1339 Weibo Article 1340 Weibo Article 1341 Weibo Article 1342 Weibo Article 1343 Weibo Article 1344 Weibo Article 1345 Weibo Article 1346 Weibo Article 1347 Weibo Article 1348 Weibo Article 1349 Weibo Article 1350 Weibo Article 1351 Weibo Article 1352 Weibo Article 1353 Weibo Article 1354 Weibo Article 1355 Weibo Article 1356 Weibo Article 1357 Weibo Article 1358 Weibo Article 1359 Weibo Article 1360 Weibo Article 1361 Weibo Article 1362 Weibo Article 1363 Weibo Article 1364 Weibo Article 1365 Weibo Article 1366 Weibo Article 1367 Weibo Article 1368 Weibo Article 1369 Weibo Article 1370 Weibo Article 1371 Weibo Article 1372 Weibo Article 1373 Weibo Article 1374 Weibo Article 1375 Weibo Article 1376 Weibo Article 1377 Weibo Article 1378 Weibo Article 1379 Weibo Article 1380 Weibo Article 1381 Weibo Article 1382 Weibo Article 1383 Weibo Article 1384 Weibo Article 1385 Weibo Article 1386 Weibo Article 1387 Weibo Article 1388 Weibo Article 1389 Weibo Article 1390 Weibo Article 1391 Weibo Article 1392 Weibo Article 1393 Weibo Article 1394 Weibo Article 1395 Weibo Article 1396 Weibo Article 1397 Weibo Article 1398 Weibo Article 1399 Weibo Article 1400 Weibo Article 1401 Weibo Article 1402 Weibo Article 1403 Weibo Article 1404 Weibo Article 1405 Weibo Article 1406 Weibo Article 1407 Weibo Article 1408 Weibo Article 1409 Weibo Article 1410 Weibo Article 1411 Weibo Article 1412 Weibo Article 1413 Weibo Article 1414 Weibo Article 1415 Weibo Article 1416 Weibo Article 1417 Weibo Article 1418 Weibo Article 1419 Weibo Article 1420 Weibo Article 1421 Weibo Article 1422 Weibo Article 1423 Weibo Article 1424 Weibo Article 1425 Weibo Article 1426 Weibo Article 1427 Weibo Article 1428 Weibo Article 1429 Weibo Article 1430 Weibo Article 1431 Weibo Article 1432 Weibo Article 1433 Weibo Article 1434 Weibo Article 1435 Weibo Article 1436 Weibo Article 1437 Weibo Article 1438 Weibo Article 1439 Weibo Article 1440 Weibo Article 1441 Weibo Article 1442 Weibo Article 1443 Weibo Article 1444 Weibo Article 1445 Weibo Article 1446 Weibo Article 1447 Weibo Article 1448 Weibo Article 1449 Weibo Article 1450 Weibo Article 1451 Weibo Article 1452 Weibo Article 1453 Weibo Article 1454